Thực hiện các văn bản của Trung ương về triển khai công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và bầu cử đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016-2021; cấp ủy, chính quyền các cấp trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn đã triển khai các công việc đảm bảo về tiến độ thời gian theo quy định. Tính đến nay, kết quả triển khai thực hiện như sau:
Hội nghị triển khai công tác bầu cử
Thứ nhất việc lãnh đạo, chỉ đạo, tập huấn và thông tin tuyên truyền về công tác bầu cử
Ban Thường vụ Tỉnh ủy luôn chỉ đạo sâu sát, trực tiếp, thường xuyên việc triển khai công tác bầu cử. Đồng thời, thành lập Ban Chỉ đạo bầu cử tỉnh gồm có 19 thành viên do đồng chí Bí thư Tỉnh ủy làm Trưởng Ban, các đồng chí Phó Bí thư Tỉnh ủy làm Phó Trưởng Ban, phân công cụ thể nhiệm vụ cho từng thành viên Ban Chỉ đạo; ban hành Kế hoạch để lãnh đạo cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 trên địa bàn tỉnh. Tỉnh ủy đã tổ chức Hội nghị quán triệt, triển khai Chỉ thị của Bộ Chính trị, các văn bản hướng dẫn của Trung ương, của Tỉnh ủy tới cán bộ lãnh đạo chủ chốt toàn tỉnh. Bên cạnh đó, Thường trực Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, UBMTTQVN tỉnh, Ủy ban bầu cử tỉnh đã ban hành nhiều văn bản theo thẩm quyền để chỉ đạo, hướng dẫn công tác bầu cử theo từng giai đoạn của cuộc bầu cử, đảm bảo tiến độ theo luật định. Ban Thường vụ các huyện, thành ủy, Thường trực HĐND, UBND, Ủy ban bầu cử các huyện, thành phố cũng đã ban hành các văn bản chỉ đạo triển khai công tác bầu cử tại địa phương.
Ngay sau khi Hội đồng bầu cử Quốc gia tổ chức triển khai trực tuyến về các văn bản chỉ đạo của Trung ương với 63 tỉnh, thành phố; ngày 19/01/2021, Ủy ban bầu cử tỉnh đã tổ chức Hội nghị trực tuyến với 08 huyện, thành phố và 108 xã phường thị trấn để triển khai các văn bản của Trung ương, của tỉnh về lãnh đạo, tổ chức cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026.
Hoạt động kiểm tra, giám sát công tác bầu cử được quan tâm thực hiện thường xuyên. Ban Chỉ đạo cuộc bầu cử đã tổ chức 03 Đoàn kiểm tra, Ủy ban bầu cử tỉnh thành lập 08 Đoàn kiểm tra, Thường trực HĐND tỉnh tổ chức 02 đợt giám sát, Ban Thường trực Uỷ ban MTTQVN tỉnh tổ chức 03 đợt kiểm tra, giám sát về công tác bầu cử tại các địa phương. Trong quá trình xây dựng kế hoạch kiểm tra, giám sát có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, đơn vị liên quan về thời gian, địa điểm kiểm tra, giám sát nên không trùng chéo và không gây ảnh hưởng đến các hoạt động của các đơn vị được kiểm tra, giám sát. Qua kiểm tra, giám sát, các cơ quan đã ban hành văn bản về kết quả kiểm tra, giám sát gửi các cơ quan chức năng xem xét, xử lý các kiến nghị theo thẩm quyền.
Công tác thông tin tuyên truyền được triển khai phù hợp với tình hình dịch phòng, chống dịch bệnh Covid-19 bằng các hình thức tuyên truyền đa dang, rộng khắp và hiệu quả. Các báo chí địa phương đã xây dựng chuyên mục, dành thời lượng để tuyên truyền về Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và HĐND, giới thiệu chương trình hành động ứng cử viên đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND…Các tổ chức đoàn thể các cấp (Hội phụ nữ, Hội nông dân, Hội cựu chiến binh, Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh; Công đoàn) đã tổ chức các hình thức tuyên truyền về cuộc bầu cử đến đoàn viên, hội viên với các hình thức phong phú. Phát huy tối đa hoạt động đội thông tin lưu động cơ sở, loa truyền thanh của các xã, phường, thị trấn; đội thanh niên tình nguyện thông qua hệ thống loa lưu động đến các thôn, bản vùng cao để tuyên truyền về cuộc bầu cử. Nhiều thôn, tổ đã tạo nhóm zalo của thôn, tổ để cập nhật thông tin về danh sách cử tri, phổ biến thông tin về bầu cử…
Thứ hai, việc thành lập các tổ chức phụ trách bầu cử
Ủy ban nhân dân các cấp đã thực hiện thành lập các tổ chức phụ trách bầu cử đảm bảo đúng số lượng thành viên và được lập trước thời hạn quy định của luât. Theo đó, toàn tỉnh đã thành lập 117 Ủy ban bầu cử, gồm: 01 Ủy ban bầu cử tỉnh, 08 Ủy ban bầu tại các huyện, thành phố; 108 Ủy ban bầu cử tại các xã, phường, thị trấn. Chủ tịch Ủy ban bầu cử là Chủ tịch Hội đồng nhân dân hoặc Chủ tịch Ủy ban nhân dân cùng cấp. Mỗi Ủy ban bầu cử các cấp đều thành lập 02 tiểu ban gồm: Tiểu ban thông tin, tuyên truyền và vận động bầu cử; Tiểu ban giải quyết khiếu nại, tố cáo, an ninh trật tự và y tế; đồng thời thành lập Tổ giúp việc cho Ủy ban bầu cử. Trên cơ sở số đơn vị bầu cử, toàn tỉnh đã thành lập 789 Ban bầu cử, gồm: 02 Ban bầu cử Quốc hội, 14 Ban bầu cử Hội đồng nhân dân tỉnh, 60 Ban bầu cử Hội đồng nhân dân cấp huyện và 713 Ban bầu cử Hội đồng nhân dân cấp xã. Toàn tỉnh có 763 khu vực bỏ phiếu, đến ngày 03/4/2021, Ủy ban nhân dân cấp xã đã thành lập xong 763 Tổ bầu cử tại các khu vực bỏ phiếu.
UBBC các cấp đã tiến hành tổ chức tập huấn cho các tổ chức phụ trách bầu cử với các hình thức đa dạng, kịp thời, rộng khắp, thiết thực và hiệu quả. Đến ngày 11/5/2021, đã hoàn thành việc tập huấn nghiệp vụ cho các thành viên UBBC các cấp, Ban bầu cử các cấp, Tổ giúp việc; Tổ bầu cử với 17 cuộc tập huấn.
Thứ ba, việc tổ chức để người ứng cử tiếp xúc, gặp gỡ cử tri và thực hiện quyền vận động bầu cử
Ban Thường trực Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh đã tổ chức Hội nghị triển khai kế hoạch vận động bầu cử và trao đổi kinh nghiệm về vận động bầu cử đại biểu Quốc hội, Hội đồng nhân dân tỉnh nhiệm kỳ 2021 - 2026. Theo đó, từ ngày 5/5/2021 đến ngày 12/5/2021 tổ chức xong hội nghị tiếp xúc cử tri, vận động bầu cử cho các vị ứng cử viên đại biểu Quốc hội khóa XV (mỗi đơn vị 10 hội nghị) từ ngày 12/5/2021 đến ngày 19/5/2021 sẽ tổ chức 70 hội nghị tiếp xúc cử tri, vận động bầu cử cho các vị ứng cử viên đại biểu HĐND tỉnh nhiệm kỳ 2021-2026 (mỗi đơn vị 5 hội nghị).
Ngoài thực hiện tiếp xúc cử tri vận động bầu cử theo kế hoạch của Ủy ban MTTQVN các cấp, ứng cử viên đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu HĐND tỉnh thực hiện vận động bầu cử trên các phương tiện thông tin đại chúng của địa phương. Thời lượng phát sóng trên Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh không quá 10 phút cho mỗi ứng cử viên; bài trả lời phỏng vấn hoặc Chương trình hành động trên Báo Bắc Kạn của mỗi ứng cử viên không quá 600 từ. Tổ chức đăng tải chương trình hành động của người ứng cử đại biểu Quốc hội khóa XV, đại biểu Hội đồng nhân dân tỉnh nhiệm kỳ 2021 - 2026 trên các phương tiện thông tin đại chúng của địa phương, bảo đảm bình đẳng, đúng pháp luật, công bằng giữa những người ứng cử, tuân thủ các quy định về vận động bầu cử.
Thứ tư, việc lập danh sách, niêm yết danh sách cử tri và niêm yết danh sách những người ứng cử
Tổng số cử tri trên địa bàn tỉnh cập nhật đến ngày 13/5/2021 là 238.879 người - chiếm 75,23% tổng dân số, trong đó: Số cử tri bầu đại biểu Quốc hội: 238.879 người; số cử tri bầu đại biểu Hội đồng nhân dân tỉnh: 238.879 người; số cử tri bầu đại biểu Hội đồng nhân dân cấp huyện: 238.575 người; số cử tri bầu đại biểu Hội đồng nhân dân cấp xã: 234.584 người.
Ủy ban nhân dân các xã, phường, thị trấn đã hoàn thành việc niêm yết danh sách cử tri theo Luật định, với tổng số điểm niêm yết danh sách cử tri là 879 điểm, gồm: Tại trụ sở của 108 Ủy ban nhân dân các xã phường, thị trấn; tại 08 điểm ở trụ sở Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố và 763 khu vực bỏ phiếu, đơn vị vũ trang, v.v…. Ủy ban bầu cử các xã, phường, thị trấn đang tiếp tục phối hợp với các cơ quan có liên quan thường xuyên rà soát lại số lượng cử tri trên địa bàn để cập nhật, bổ sung vào danh sách cử tri, bảo đảm quyền bầu cử theo luật định.
Việc niêm yết danh sách, tiểu sử tóm tắt những người ứng cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 được chuẩn bị chu đáo, đúng thời hạn theo Luật định. Ủy ban bầu cử tỉnh có văn bản hướng dẫn cụ thể số lượng, cách thức niêm yết danh sách những người ứng cử. Một số địa phương cũng đã linh hoạt ép nhựa danh sách chính thức các ứng cử viên để tránh việc hư hỏng trong quá trình niêm yết. Bảng niêm yết danh sách và tiểu sử tóm tắt những người ứng cử được các địa phương bố trí đặt tại các vị trí thuận lợi, trang trọng, đảm bảo thuận tiện cho cử tri dễ dàng tìm hiểu thông tin về các ứng cử viên trước khi thực hiện quyền bầu cử của mình. Tổ giúp việc Ủy ban bầu cử tỉnh phân công từng thành viên của Tổ kiểm tra, giám sát việc niêm yết danh sách và tiểu sử tóm tắt những người ứng cử theo từng khu vực, đôn đốc, nhắc nhở kịp thời đến từng Tổ bầu cử về việc niêm yết danh sách và tiểu sử tóm tắt những người ứng cử. UBBC các cấp đã in và gửi tiểu sử tóm tắt của những người ứng cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp tới từng hộ gia đình để cử tri và nhân dân tìm hiểu nghiên cứu.
Thứ năm, công tác đảm bảo an ninh trật tự, an toàn y tế trong cuộc bầu cử
Đến thời điểm hiện nay, an ninh chính trị trên địa bàn tỉnh được giữ vững ổn định; trật tự, an toàn xã hội được đảm bảo. Chưa phát hiện hoặc để xảy ra các vụ việc phức tạp về an ninh trật tự ảnh hưởng đến công tác chuẩn bị, tổ chức cuộc bầu cử ở địa phương. Đến ngày 13/5/2021, UBBC, cơ quan có thẩm quyền các cấp đã giải quyết dứt điểm các đơn thư khiếu tại tố cáo.
UBBC tỉnh đã chỉ đạo UBBC các cấp thực hiện nghiêm các văn bản chỉ đạo của Hội đồng bầu cử quốc gia liên quan tới công tác bầu cử đảm bảo phòng chống dịch bệnh Covid-19; xây dựng phương án phòng, chống dịch Covid cho ngày bầu cử, như: Từng nhóm cử tri đi bầu, thực hiện đúng “5K” nơi khu vực bỏ phiếu; có phương án dùng hòm phiếu phụ để tổ chức bỏ phiếu tại các nơi cách lý tập trung, sau khi bỏ phiếu khử khuẩn hòm phiếu theo quy định; nắm chắc thông tin các sinh viên, công nhân về từ vùng có dịch để tham gia bỏ phiếu.
Tuy nhiên, công tác bầu cử trên địa bàn còn một số khó khăn như: Kinh phí triển khai công tác bầu cử trên địa bàn tỉnh còn gặp khó khăn do cân đối ngân sách bổ sung cho công tác bầu cử còn hạn chế trong khi ngân sách Trung ương cấp cho công tác bầu cử mới đạt ¼ nhu cầu. Số lượng cử tri đi làm ăn xa tại các xã, thị trấn còn nhiều biến động, không ổn định, nên khó khăn trong việc lập danh sách cử tri trên địa bàn. Công tác thông tin, tuyên truyền về bầu cử tại một số địa phương còn gặp nhiều khó khăn do hệ thống loa truyền thanh của một số xã bị hư hỏng, kém chất lượng; một số thôn địa hình phức tạp, giao thông đi lại khó khăn....
Để cuộc bầu cử ngày 23/5 diễn ra đảm bảo dân chủ, đúng luật, an toàn, tiết kiệm; cấp ủy, chính quyền các cấp cần tập trung thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm sau: Tăng cường công tác tuyên tuyền về cuộc bầu cử nhất là trong tuần lễ trước ngày bầu cử và ngày 23/5; chuẩn bị các điều kiện cho thực hiện cầu truyền hình tại các địa phương trong ngày bầu cử. Tiếp tục chỉ đạo các cơ quan, UBND các cấp nắm chắc tình hình nhân dân, cử tri và phòng chống dịch trên địa bàn để có phương án đảm bảo an ninhtrật tự, phòng dịch phù hợp với từng cơ sở. Có phương án để cử tri tại các khu cách ly tập trung, cách ly tại gia đình hoặc địa bàn bị chia cắt do lũ lụt bỏ phiếu bầu cử đảm bảo quyền công dân, an toàn dịch bệnh. Các thành viên trong Ban chỉ đạo, Ủy ban bầu cử tỉnh phụ trách các đơn vị, địa phương bám sát cơ sở, chỉ đạo xử lý các vấn đề phát sinh đảm bảo ngày bầu cử diễn ra an toàn, đúng quy định./.