Trong phiên họp toàn thể tại Hội trường Diên Hồng sáng 01/11, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh, Quốc hội đã thảo luận về Chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025 - 2035.
Dự thảo Chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025 - 2035 đã được Quốc hội cho ý kiến lần đầu tại Kỳ họp thứ 7 (tháng 6/2024) và dự kiến được Quốc hội xem xét thông qua tại Kỳ họp thứ 8 này.
Trước khi thảo luận, Quốc hội đã nghe Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng trình bày Tờ trình của Chính phủ về Chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2035 và nghe Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội Vũ Hồng Thanh trình bày Báo cáo thẩm tra Chủ trương đầu tư chương trình.
Bộ trưởng Bộ VHTT&DL Nguyễn Văn Hùng thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình chủ trương đầu tư Chương trình MTQG về phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2035.
Trên cơ sở tiếp thu ý kiến của ĐBQH, ý kiến của các chuyên gia, các nhà khoa học, nhà quản lý và các cơ quan liên quan, Tờ trình của Chính phủ về Chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025 - 2035 trình Kỳ họp thứ 8 có 07 mục tiêu tổng quát, gồm:
(1) Tạo sự chuyển biến mạnh mẽ và toàn diện trong phát triển văn hóa và xây dựng, hoàn thiện nhân cách, chuẩn mực đạo đức, bản sắc, bản lĩnh, hệ giá trị con người, gia đình Việt Nam;
(2) Nâng cao đời sống tinh thần, khả năng tiếp cận, thụ hưởng văn hóa, nhu cầu tập luyện, giải trí của nhân dân, thu hẹp sự chênh lệch trong thụ hưởng văn hóa giữa các vùng, miền, các tầng lớp dân cư, giới tính từ đó nâng cao năng suất lao động, hiệu quả công việc;
(3) Huy động sự tham gia của mọi tổ chức, cá nhân và cộng đồng trong việc quản lý, bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa của dân tộc;
(4) Huy động nguồn lực, tập trung đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, chất lượng, hiệu quả cho phát triển văn hóa, đóng góp trực tiếp vào phát triển kinh tế - xã hội, thúc đẩy các ngành công nghiệp văn hóa trở thành bộ phận cấu thành quan trọng của nền kinh tế quốc dân;
(5) Xây dựng nguồn nhân lực văn hóa, nghệ thuật chuyên nghiệp, chất lượng cao, có bản lĩnh chính trị phục vụ nhu cầu trong nước và hướng đến đáp ứng các thị trường nước ngoài;
(6) Phát huy tính dân tộc, tính khoa học, tính đại chúng của văn hóa thông qua đầu tư để bảo tồn văn hóa truyền thống dân tộc, xây dựng môi trường văn hóa cơ sở, với nhân dân là chủ thể sáng tạo, đội ngũ trí thức, văn nghệ sỹ đóng vai trò quan trọng;
(7) Hội nhập quốc tế và tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, phát huy sức mạnh mềm của văn hóa Việt Nam.
Chương trình được thiết kế gồm 10 nội dung thành phần, bám sát nội dung kết luận chỉ đạo của Tổng Bí thư tại Hội nghị văn hóa toàn quốc năm 2021 về 6 nhiệm vụ và 4 giải pháp để xây dựng và phát triển văn hóa; Kết luận của Chủ tịch Quốc hội về 9 nhóm chính sách và 7 nhiệm vụ phát triển văn hóa tại Hội thảo về cơ chế chính sách, nguồn lực phát triển Văn hóa năm 2022.
Thời gian thực hiện Chương trình trong 11 năm (từ năm 2025 đến năm 2035), chia làm các giai đoạn: (1) Năm 2025 tập trung thực hiện các hoạt động xây dựng cơ chế chính sách, hệ thống các văn bản hướng dẫn thực hiện các nhiệm vụ của Chương trình, hệ thống giám sát, đánh giá; bồi dưỡng, nâng cao năng lực cán bộ quản lý Chương trình; chuẩn bị đầu tư các nhiệm vụ và các nội dung quản lý khác; (2) Giai đoạn 2026-2030 tập trung giải quyết các vấn đề hạn chế, thách thức đặt ra trong thời gian qua; triển khai các mục tiêu, nhiệm vụ đặt ra đến 2030; (3) Giai đoạn 2031-2035 tiếp tục xây dựng, phát triển văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc để văn hóa trở thành sức mạnh nội sinh, động lực để phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc; triển khai các nhiệm vụ, mục tiêu đặt ra đến 2035.
Tại Tờ trình, Chính phủ đề xuất chi 256.250 tỷ đồng để đầu tưc cho Chương trình, trong đó, tổng các nguồn lực huy động để thực hiện Chương trình giai đoạn 2025-2030 dự kiến là 122.250 tỷ đồng, gồm: Vốn NSTƯ hỗ trợ trực tiếp để thực hiện Chương trình giai đoạn 2025-2030 được bố trí tối thiểu 77.000 tỷ đồng (Vốn đầu tư phát triển: 50.000 tỷ đồng; Vốn sự nghiệp: 27.000 tỷ đồng); Vốn ngân sách địa phương khoảng 30.250 tỷ đồng (Vốn đầu tư phát triển: 18.000 tỷ đồng; Vốn sự nghiệp: 12.250 tỷ đồng); Vốn huy động hợp pháp khác: khoảng 15.000 tỷ đồng. Ngoài ra, dự kiến tổng các nguồn lực huy động để thực hiện Chương trình giai đoạn 2031-2035 là 134.000 tỷ đồng.
Quốc hội nghe Tờ trình của Chính phủ về Chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2035.
Các đại biểu thảo luận đều đồng thuận, thống nhất rất cao là cần có chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025 – 2035. Các ý kiến cho rằng đây là Chương trình rất quan trọng, có nội dung rộng, phản ánh tất cả các lĩnh vực của đời sống chính trị, kinh tế, văn hóa, an ninh, quốc phòng và đời sống xã hội và kỳ vọng Chương trình sẽ có tính đột phá nhằm cụ thể hóa, đẩy mạnh thực hiện có hiệu quả các quan điểm, chủ trương lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng về phát triển văn hóa, góp phần tích cực cho quá trình thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững đất nước; xây dựng văn hóa thực sự trở thành nền tảng tinh thần vững chắc của xã hội, là sức mạnh nội sinh của dân tộc Việt Nam.
Bên cạnh đó, các đại biểu đề nghị cần xem xét tính khả thi của 2 mục tiêu cụ thể đến năm 2030 như: Mục tiêu số 5 (Phấn đấu 100% các đơn vị hoạt động văn hóa, nghệ thuật thực hiện chuyển đổi số, ứng dụng các thành tựu của Cách mạng công nghiệp lần thứ 4) và Mục tiêu số 6 (100% học sinh, học viên, sinh viên trong hệ thống giáo dục quốc dân được tiếp cận, tham gia hiệu quả, thường xuyên các hoạt động giáo dục nghệ thuật, giáo dục di sản văn hóa). Đồng thời, đề nghị xem xét tổng mức đầu tư và các nguồn vốn thực hiện Chương trình để đảm bảo việc bố trí nguồn lực thỏa đáng cụ thể hóa đầy đủ, hiệu quả các quan điểm, chủ trương của Đảng về phát triển văn hóa; cần quan tâm có chính sách phù hợp để phát huy giá trị văn hóa của đồng bào các dân tộc và xây dựng nguồn nhân lực văn hóa đáp ứng yêu cầu trong giai đoạn mới...
Tại Phiên họp, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng đã giải trình, làm rõ thêm các vấn đề mà đại biểu Quốc hội quan tâm liên quan đến các chỉ tiêu, mục tiêu cụ thể của Chương trình; việc phát huy giá trị văn hóa các đồng bào dân tộc; nguồn vốn đầu tư thực hiện Chương trình…
Phát biểu kết thúc nội dung Phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh đánh giá cao Chính phủ và cơ quan chủ trì thẩm tra đã tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội tại Kỳ họp thứ 7, chuẩn bị hồ sơ công phu, kỹ lưỡng; đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và cơ quan thẩm tra của Quốc hội tiếp tục phối hợp, tiếp thu ý kiến của các ĐBQH để hoàn thiện các nội dung của Chương trình trước khi trình Quốc hội biểu quyết thông qua./.