Quốc hội vừa thông qua Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) trong phiên họp cuối cùng của Kỳ họp thứ 7 với tỷ lệ đại biểu tham gia biểu quyết tán thành rất cao.

Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi)

Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) là dự án luật được đông đảo cử tri và nhân dân quan tâm. Luật thông qua có 11 chương, 141 điều và có hiệu lực từ ngày 01/7/2025 với một số điểm mới cơ bản như sau:

Luật quy định người lao động là công dân Việt Nam thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc gồm 13 đối tượng, trong đó có: Người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, phường, thị trấn, ở thôn, tổ dân phố; Chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh; Người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn và xác định thời hạn có thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên, kể cả trường hợp có thỏa thuận bằng tên gọi khác nhưng có nội dung thể hiện về việc làm có trả công, tiền lương và sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên…

Trên cơ sở kế thừa và phát triển một phần từ quy định về trợ cấp xã hội hằng tháng đối với người cao tuổi quy định tại Luật Người cao tuổi, đối tượng được hưởng là người từ đủ 75 tuổi (một số đối tượng được hưởng khi đủ 70 tuổi thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo) mà không có lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp xã hội hằng tháng; chế độ này do ngân sách Nhà nước bảo đảm.

Người lao động khi đến tuổi nghỉ hưu có thời gian đóng bảo hiểm xã hội mà chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu và cũng chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội (chưa đủ 75 tuổi) thì được lựa chọn hưởng Trợ cấp hằng tháng (thấp nhất bằng với mức trợ cấp hưu trí xã hội) cho thời gian trước khi đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội từ chính phần người lao động đã đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội. Trong thời gian hưởng trợ cấp hằng tháng thì được hưởng bảo hiểm y tế do ngân sách nhà nước đóng.

Luật đã mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc đến một số nhóm đối tượng như chủ hộ kinh doanh của hộ có đăng ký kinh doanh, người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố; người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn nhà nước, người đại diện phần vốn của doanh nghiệp tại công ty và công ty mẹ, người quản lý điều hành hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã không hưởng tiền lương..., người lao động làm việc không trọn thời gian và các đối tượng khác phù hợp hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội từng thời kỳ do Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định.

Mở rộng quyền lợi cho người tham gia bảo hiểm xã hội ở một số nhóm đối tượng: Người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã được được thụ hưởng đầy đủ các chế độ bảo hiểm xã hội bắt buộc thay vì chỉ hưởng hai chế độ là hưu trí và tử tuất như Luật hiện hành; giảm điều kiện về số năm đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu để được hưởng lương hưu hằng tháng từ 20 năm xuống 15 năm; người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện được hưởng trợ cấp thai sản với mức là 02 triệu đồng cho mỗi con mới sinh do ngân sách nhà nước bảo đảm...

Đồng thời, bổ sung trong Nghị quyết Kỳ họp thứ 7 quy định giao Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định việc giải quyết chế độ hưu trí, tử tuất đối với người lao động trong trường hợp người sử dụng lao động không còn khả năng đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động.

Luật qy định cụ thể về “mức tham chiếu” thay cho “mức lương cơ sở” về tiền lương tháng làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với khu vực ngoài nhà nước bao gồm mức lương, phụ cấp lương, các khoản bổ sung khác, được trả thường xuyên và ổn định trong mỗi kỳ trả lương.

Quy định cụ thể hơn về một số nội dung liên quan đến quản lý bảo hiểm xã hội cũng như quản lý Quỹ bảo hiểm xã hội: Mở rộng danh mục đầu tư và phương thức đầu tư theo hướng được đầu tư tại thị trường quốc tế là trái phiếu Chính phủ và được ủy thác đầu tư; trích lập dự phòng rủi ro trong quản lý hoạt động đầu tư; giao Chính phủ phân công cơ quan quản lý nhà nước thực hiện việc duyệt, thẩm định, phê chuẩn quyết toán chi tổ chức và hoạt động bảo hiểm xã hội; bổ sung làm rõ hơn một số quy định về báo cáo, kiểm toán, kế toán liên quan đến hoạt động của bảo hiểm xã hội Việt Nam; bổ sung 01 điều quy định về giao dịch điện tử trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội; định kỳ 5 năm đánh giá cân đối quỹ hưu trí và tử tuất…