Thực hiện chỉ đạo của Thường trực HĐND tỉnh, trong 02 ngày 14, 15/7/2022, Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh đã chủ trì, phối hợp với Ban Dân tộc HĐND tỉnh, Ban Văn hóa - Xã hội HĐND tỉnh tổ chức khảo sát việc lập kế hoạch và lựa chọn công trình, dự án thuộc các Chương trình MTQG tại các xã: Vũ Muộn, Nguyên Phúc (huyện Bạch Thông); Côn Minh, Cư Lễ (huyện Na Rì); Thượng Quan, Hiệp Lực (huyện Ngân Sơn); Hà Hiệu, Mỹ Phương (huyện Ba Bể), UBND các huyện: Bạch Thông, Na Rì, Ngân Sơn, Ba Bể, các sở: Lao động, Thương binh và Xã hội; Kế hoạch và Đầu tư; Ban Dân tộc tỉnh.

Đồng chí Trịnh Tiến Dũng, Trưởng Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh phát biểu tại buổi làm việc với xã Vũ Muộn, huyện Bạch Thông

Về công tác lãnh đạo, chỉ đạo, các huyện đã thành lập Ban Chỉ đạo các Chương trình MTQG ở cấp huyện, Trưởng ban chỉ đạo là đồng chí Bí thư huyện ủy (Huyện Bạch Thông) hoặc đồng chí Chủ tịch UBND huyện (Huyện Ngân Sơn, Ba Bể, Na Rì). Các xã đã kiện toàn Ban Quản lý (Ban chỉ đạo) các Chương trình MTQG, trong đó một số xã kiện toàn nhưng chưa đầy đủ các chương trình.

UBND cấp huyện đã chỉ đạo UBND cấp xã triển khai thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia theo văn bản chỉ đạo, thông báo, hướng dẫn của UBND tỉnh và các sở, ngành. Việc triển khai thực hiện trên địa bàn cấp xã cơ bản kịp thời.

Về quy trình lập kế hoạch, lựa chọn các công trình dự án, đối với cấp huyện, đã ban hành kế hoạch thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia (riêng kế hoạch thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia Phát triển KT-XH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi cơ bản cấp huyện chưa ban hành, do tỉnh mới ban hành kế hoạch) và đã chỉ đạo cấp xã xây dựng kế hoạch thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia.

UBND cấp xã đã thực hiện rà soát các danh mục công trình, dự án. Tại các xã mà đoàn khảo sát trực tiếp đều đã tổ chức họp với các thôn để cộng đồng dân cư đề xuất nhu cầu công trình, dự án cần thực hiện, đồng thời lựa chọn theo thứ tự ưu tiên để đảm bảo mục tiêu của chương trình và địa phương (có nơi có biên bản họp thôn, có nơi không có biên bản), UBND xã tổng hợp danh mục của các thôn, thống nhất lựa chọn danh mục các công trình, dự án  theo từng Chương trình mục tiêu quốc gia trên địa bàn xã (có mời các trưởng thôn thống nhất) gửi UBND huyện tổng hợp. Tuy nhiên, danh mục công trình, dự án tại thời điểm báo cáo UBND huyện cơ bản chưa được HĐND cấp xã xem xét thông qua nghị quyết.

Từ tháng 6/2022, sau khi có văn bản  chỉ đạo của UBND tỉnh về việc lập kế hoạch có sự tham gia của cộng đồng, UBND các xã tiếp tục rà soát, trình HĐND cùng cấp xem xét tại kỳ họp HĐND và thông qua Nghị quyết phê duyệt kế hoạch thực hiện các Chương trình MTQG giai đoạn 2021-2025 và năm 2022, trong đó có danh mục các công trình, dự án cụ thể. Tại các huyện được khảo sát, 100% số xã của 02 huyện Ngân Sơn và Bạch Thông đã tổ chức kỳ họp HĐND để phê duyệt danh mục các công trình, dự án; huyện Na Rì có 7/17 xã đã tổ chức họp HĐND, huyện Ba Bể có 4/14 xã đã tổ chức họp HĐND để thông qua nội dung trên. Danh mục công trình, dự án được HĐND xã thông qua cơ bản thống nhất với danh mục công trình, dự án đã lựa chọn và gửi UBND huyện tổng hợp.

Qua khảo sát cho thấy danh mục một số công trình, dự án đã được thông qua tại Nghị quyết của HĐND cấp xã và danh mục công trình, dự án tại các Tờ trình của UBND tỉnh chưa thống nhất; một số công trình đưa vào trong danh mục không phù hợp với tiêu chí đầu tư của Chương trình; một số công trình, dự án có trong danh mục của 02 Chương trình; còn nhiều xã lúng túng trong việc ban hành kế hoạch thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025 và năm 2022, hầu hết mới chỉ lập được danh mục công trình, dự án đầu tư cần thực hiện.

Về lập quy hoạch chung xây dựng xã theo Thông tư số 02/2017/TT-BXD ngày 01/3/2017 của Bộ Xây dựng hướng dẫn về quy hoạch xây dựng nông thôn, hiện nay cơ bản các xã chưa thực hiện xây dựng quy hoạch chung xây dựng xã. Trên địa bàn tỉnh có 96 xã phải lập mới, điều chỉnh, bổ sung quy hoạch chung xây dựng xã để đáp ứng tiêu chí quy hoạch theo bộ tiêu chí xã nông thôn mới giai đoạn 2023-2025 theo quy định.

Sau khi kết thúc khảo sát, các Ban HĐND tỉnh đã ban hành kết quả khảo sát, làm cơ sở cho đại biểu HĐND tỉnh xem xét, quyết định các nghị quyết về Chương trình MTQG trình tại kỳ họp thứ chín HĐND tỉnh khóa X.