Ngày 15/8/2024, Đoàn giám sát của Ban Dân tộc HĐND tỉnh do đồng chí Hoàng Văn Vĩnh, Trưởng Ban Dân tộc HĐND tỉnh làm Trưởng đoàn đã giám sát tại huyện Chợ Mới về thực hiện tiểu dự án 2, dự án 3 Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 đến năm 2025.

Đoàn giám sát làm việc tại UBND huyện Chợ Mới

Về dự án hỗ trợ phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị: Trên địa bàn huyện Chợ Mới, tổng số dự án phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị đề xuất: 06 dự án, trong đó: Số dự án huỷ bỏ: 02 dự án; số dự án được phê duyệt: 04 dự án. Số dự án đã triển khai thực hiện hỗ trợ: 03 dự án/04 dự án. Số dự án đã triển khai thực hiện chưa hỗ trợ: 01 dự án/04 dự án. Tổng kinh phí đã được phê duyệt: 13.120.076.460 đ

Về dự án hỗ trợ phát triển sản xuất cộng đồng, năm 2023, số dự án hỗ trợ phát triển sản xuất cộng đồng trên địa bàn huyện là 21 dự án. Số dự án được phê duyệt: 18/21 dự án. Số dự án đã triển khai thực hiện hỗ trợ: 18 dự án. Tổng kinh phí được phân bổ: 5.669.800.000 đ.

Kết quả giải ngân cụ thể như sau: Số kinh phí hỗ trợ chi phí hỗ trợ giống cây trồng, vật nuôi: 2.389.996.143 đ. Chi phí tập huấn, chuyển giao kỹ thuật: 51.983.490 đ. Chi phí hỗ trợ phân bón, thức ăn chăn nuôi, thuốc bảo vệ thực vật, thú y: 2.930.281.444 đ. Chi phí khác: 106.455.305 đ. Năm 2024: Tổng số dự án hỗ trợ phát triển sản xuất cộng đồng năm 2024 đề xuất: 15 dự án, trong đó: số dự án đã thẩm định và phê duyệt là: 13 dự án; số dự án chưa phê duyệt là: 02 dự án.

Theo đánh giá của UBND huyện, quá trình thực hiện Tiểu dự án 2, dự án 3 Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi luôn được sự quan tâm chỉ đạo của các cấp chính quyền địa phương, huy động được sự tham gia của cả hệ thống chính trị, sự đồng thuận cao trong xã hội, sự hưởng ứng của người dân. Đối với các dự án trồng cây ngắn ngày sau khi thực hiện dự án đã góp phần tăng thêm thu nhập cho các hộ nghèo, cận nghèo,.. sau khi các hộ tham gia dự án đã học hỏi được kiến thức về trồng trọt và cách phòng bệnh cho cây trồng để áp dụng vào thực tiễn sản xuất cho các chu kỳ tiếp theo, đối với các dự án chăn nuôi, các dự án dài ngày như chăn nuôi trâu, bò, dê sinh sản hiện nay đều đã đẻ thêm số lượng bê, nghé, hiện nay một số hộ vẫn tiếp tục duy trì chu kỳ tiếp theo.

Qua làm việc UBND huyện báo cáo một số khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện như: Đầu giai đoạn hệ thống văn bản hướng dẫn thực hiện các dự án PTSX ban hành chậm, còn phải bổ sung chỉnh sửa nhiều lần và việc phân bổ kinh phí muộn nên tiến độ thực hiện cá dự án chậm và một số dự án không triển khai và giải ngân được do hết khung thời vụ. Các chủ trì dự án (HTX) còn hạn chế về năng lực, chưa chủ động trong quá trình tổ chức thực hiện; một số đơn vị tư vấn lập hồ sơ cho các chủ trì dự án chưa đảm bảo theo quy định còn điều chỉnh, sửa lại nhiều lần. Việc tổ chức mua sắm vật tư, hàng hóa trong từ năm 2022 đến 5 tháng đầu năm 2023 theo Thông tư số 58/2016/TT-BTC ngày 29/3/2016 của Bộ Tài chính, đối với các dự án cộng đồng do nhóm cộng đồng dân cư thực hiện, không đủ tư cách pháp nhân để tổ chức thực hiện;  về định mức công lao động, định mức chuồng trại: Hiện nay chưa có văn bản quy định về định mức kinh tế kỹ thuật (phần công lao động phổ thông, định mức về chuồng trại quy đổi ra tiền để thực hiện dự án liên kết, dự án hỗ trợ cộng đồng về chăn nuôi gia súc, gia cầm, thủy cầm.... thủy sản) cụ thể trong từng loại hình dự án để xác định số lượng ngày công phù hợp theo yêu cầu của dự án, nên rất khó xác định phần nhân công đối ứng đưa vào dự toán. Trong triển khai các dự án chuỗi giá trị: Do các HTX còn hạn chế về năng lực quản lý, điều hành thực hiện các dự án, phải phụ thuộc nhiều vào các đơn vị tư vấn, dẫn đến còn có lúc lúng túng trong nắm bắt và triển khai thực hiện dự án…

Đoàn giám sát đi thực tế dự án nuôi cá ao thương phẩm theo chuỗi giá trị liên kết của Hợp tác xã Thành Đạt tại xã Nông Hạ, huyện Chợ Mới

Tại buổi làm việc, các thành viên Đoàn giám sát đề nghị UBND huyện và phòng chuyên môn làm rõ một số nội dung như: Hiệu quả thực hiện các dự án chưa cao; khó khăn trong quá trình thực hiện dự án hỗ trợ phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị và hỗ trợ phát triển sản xuất cộng đồng; năng lực của đơn vị tư vấn; về đầu ra của sản phẩm; tập huấn cho người dân tham gia dự án; một số quy định về định mức kinh tế kỹ thuật được quy định tại Quyết định 1449/QĐ-UBND ngày 12/8/2020 của UBND tỉnh Bắc Kạn chưa phù hợp với thực tế.

Trước đó, Đoàn giám sát đã làm việc với HT Nông nghiệp sạch Tân Sơn, HTX Thành Đạt, HTX Minh Sơn và đi thực tế tại các hộ gia đình tham gia dự án hỗ trợ phát triển sản xuất.