Kết luận số 53-KL/TU của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 14-NQ/TU ngày 30/11/2016 về nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp (Kết luận số 53) được ban hành ngày 30/12/2021 khi đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 trên địa bàn tỉnh đã được bầu ra, các tổ chức thuộc HĐND các cấp đã đi vào hoạt động theo Luật định. 

Quang cảnh Hội nghị giao ban giữa Thường trực HĐND tỉnh với Thường trực HĐND các huyện, thành phố được tổ chức tại huyện Ba Bể vào năm 2023.

Qua 03 năm triển khai thực hiện Kết luận số 53 với sự lãnh đạo trực tiếp, thường xuyên của cấp ủy các cấp, sự phối hợp của UBND, Ủy ban MTTQVN cùng cấp và các cơ quan liên quan, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp được nâng lên; tổ chức và hoạt động của HĐND các cấp tiếp tục được đổi mới; mối quan hệ phối hợp giữa HĐND, UBND, UBMTTQVN các cấp và các cơ quan liên quan trong thực hiện nhiệm vụ của HĐND được đảm bảo và ngày càng chặt  chẽ. Kết quả nổi bật như sau:

Về công tác quán triệt, triển khai thực hiện

Thực hiện Kết luận số 53, các đảng đoàn, ban cán sự đảng, các huyện ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận tổ quốc và các đoàn thể liên quan đã tổ chức phổ biến, quán triệt, tuyên truyền thực hiện Kết luận, Nghị quyết tại các hội nghị, phiên họp hoặc lồng ghép vào các buổi sinh hoạt chi bộ, tiếp xúc cử tri, sinh hoạt hội đoàn thể. Đảng đoàn HĐND tỉnh đã ban hành Kế hoạch thực hiện; Ban cán sự đảng UBND tỉnh đã ban hành Công văn giao UBND tỉnh chỉ đạo các đơn vị, địa phương tổ chức triển khai thực hiện; Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh ban hành Kế hoạch thực hiện; chỉ đạo, hướng dẫn UBMTTQVN các cấp cụ thể hóa việc triển khai Kết luận này. Công tác kiểm tra, giám sát việc triển khai thực hiện Kết luận số 53 được cấp ủy các cấp quan tâm đôn đốc thực hiện thông qua các cuộc họp giao ban, các buổi sinh hoạt hằng tháng hoặc chỉ đạo lồng ghép trong thực hiện các nhiệm vụ chuyên môn.

Về tổ chức kỳ họp HĐND

Công tác chuẩn bị kỳ họp được Thường trực HĐND các cấp chủ động phối hợp, phân công các cơ quan liên quan chuẩn bị. UBND các cấp đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn nâng cao chất lượng các báo cáo, tờ trình, đề án, dự thảo nghị quyết trình tại kỳ họp cơ bản đáp ứng được yêu cầu đề ra. Ủy ban MTTQVN các cấp đã thực hiện phản biện xã hội, tham gia góp ý đối với 153 dự thảo nghị quyết của UBND cùng cấp về xây dựng cơ chế, chính sách liên quan thiết thực đến quyền và lợi ích của các tầng lớp nhân dân. Các Ban HĐND phối hợp chặt chẽ với cơ quan soạn thảo; chủ động khảo sát, phân công các thành viên Ban nghiên cứu nhằm nâng cao chất lượng công tác thẩm tra. Cấp uỷ các cấp có định hướng kịp thời, đảm bảo sự thống nhất các nội dung trình tại kỳ họp do Thường trực HĐND báo cáo, xin ý kiến. Từ khi triển khai Kết luận số 53 đến hết tháng 10 năm 2024, HĐND cấp tỉnh tổ chức 20 kỳ họp, ban hành 285 nghị quyết; HĐND cấp huyện tổ chức 121 kỳ họp, ban hành 862 nghị quyết; HĐND cấp xã tổ chức 982 kỳ họp, ban hành 5.404 nghị quyết thuộc thẩm quyền. Nghị quyết của HĐND đã kịp thời thể chế hóa các chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, đúng quy định, phù hợp với tình hình thực tiễn, bám sát nhiệm vụ chính trị, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ điều hành phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Việc tuyên truyền, phổ biến nội dung, hướng dẫn các nghị quyết được chú trọng nhất là các nghị quyết liên quan đến chế độ, chính sách.

Về hoạt động thẩm tra của các Ban HĐND

Hoạt động thẩm tra của các Ban HĐND tỉnh và các huyện, thành phố đã có nhiều đổi mới, chất lượng báo cáo thẩm tra ngày càng được nâng lên. Trước khi thẩm tra các Ban HĐND đã tham khảo các ý kiến phản biện xã hội của UBMTTQ, các đơn vị có liên quan; chủ động tiến hành khảo sát thu thập thông tin phục vụ công tác thẩm tra. Đa số các báo cáo thẩm tra có tính phản biện cao, nêu rõ quan điểm, chính kiến và đề xuất những nội dung cần làm rõ, bổ sung đối với dự thảo nghị quyết; đối với một số dự thảo nghị quyết chính sách tham mưu tổ chức tiếp xúc cử tri chuyên đề để cung cấp thêm thông tin cho đại biểu HĐND thảo luận, xem xét, quyết định. Các Ban HĐND cấp tỉnh thực hiện 76 cuộc khảo sát phục vụ thẩm tra; Ban HĐND huyện Chợ Đồn tổ chức được 22 cuộc, Ban HĐND huyện Na Rì tổ chức 18 cuộc, Ban HĐND huyện Ba Bể đã tổ chức được 15 cuộc... Một số Ban HĐND cấp xã đã tổ chức thẩm tra hoặc thăm nắm thông tin trực tiếp từ cộng đồng dân cư. Cơ bản các nội dung thẩm tra được UBND các cấp tiếp thu, giải trình, làm căn cứ cho đại biểu thảo luận và biểu quyết thông qua nghị quyết đảm bảo tính khả thi, đúng quy định, phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương.

Về hoạt động giám sát của HĐND

Bám sát tình hình thực tế của địa phương, ý kiến đề xuất của Ủy ban MTTQVN cùng cấp, đại biểu HĐND và các cơ quan liên quan, ý kiến kiến nghị của cử tri; HĐND, Thường trực, các Ban HĐND các cấp đã lựa chọn nội dung giám sát trên nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội, có trọng tâm, trọng điểm, là những vấn đề liên quan trực tiếp đến quyền, lợi ích chính đáng của Nhân dân được cử tri, dư luận quan tâm. HĐND tỉnh tăng cường giám sát việc thực hiện các nghị quyết HĐND tỉnh và các nội dung Thường trực HĐND tỉnh đã cho ý kiến; giám sát thường xuyên việc tổ chức thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia, việc thực hiện các công trình, dự án do HĐND tỉnh quyết định chủ trương đầu tư thuộc kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025... Từ khi triển khai thực hiện Kết luận số 53 đến tháng 10 năm 2024, Thường trực HĐND, các Ban HĐND tỉnh đã tổ chức được 65 cuộc giám sát, 25 cuộc khảo sát chuyên đề; Tổ đại biểu HĐND tỉnh tổ chức 26 cuộc giám sát, khảo sát; HĐND, Thường trực HĐND, các Ban HĐND cấp huyện tổ chức 214 cuộc, cấp xã tổ chức 805 cuộc. Qua giám sát đã chuyển 4.961 kiến nghị đến cơ quan có thẩm quyền xem xét giải quyết (cấp huyện 1.988, cấp xã 3.041).

Phiên giải trình giữa hai kỳ họp được Thường trực HĐND tỉnh và Thường trực HĐND một số địa phương tổ chức thực hiện. Thường trực HĐND tỉnh tổ chức 05 phiên giải trình; Thường trực HĐND cấp huyện tổ chức 10 phiên giải trình. Sau giải trình, Thường trực HĐND các cấp đã ban hành kết luận để cơ quan có thẩm quyền thực hiện. HĐND các cấp dành thời gian thoả đáng cho hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn; HĐND tỉnh đã tiến hành chất vấn đối với Chủ tịch UBND, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh và giám đốc 11 sở, ngành. HĐND các huyện, thành phố tổ chức 32 phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp đối với Chủ tịch UBND huyện và thủ trưởng một số cơ quan, đơn vị. HĐND cấp xã tổ chức phiên chất vấn nhưng không thường xuyên tại các kỳ họp thường lệ giữa năm và cuối năm. Chất vấn, trả lời chất vấn tại các kỳ họp của HĐND tỉnh tiếp tục có nhiều đổi mới, diễn ra sôi nổi, thẳng thắn, trách nhiệm và đúng, trúng, góp phần giải quyết nhiều vấn đề được cử tri đặc biệt quan tâm.

Trong nhiệm kỳ 2021-2026, việc thực hiện lấy phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do HĐND bầu được chuẩn bị kỹ lưỡng, thận trọng, nghiêm túc, công khai theo đúng quy trình, thủ tục; được cấp ủy các cấp quan tâm lãnh đạo thực hiện theo quy định. Kết quả lấy phiếu tín nhiệm phản ánh đúng thực tiễn, đạt mục đích, yêu cầu đề ra.

Hoạt động tiếp xúc cử tri, tiếp công dân, giải quyết đơn thư khiếu nại tố cáo của công dân

Công tác tiếp xúc cử tri cơ bản đã được thực hiện bảo đảm đúng quy định, trong đó có quan tâm đổi mới hình thức tiếp xúc cử tri, mở rộng phạm vi địa bàn, đối tượng tiếp xúc; tiếp xúc cử tri chéo giữa các tổ nhằm thu thập được nhiều ý kiến, nguyện vọng, kiến nghị chính đáng của cử tri để kịp thời chuyển đến các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giải quyết, trả lời cho cử tri. Thường trực HĐND các cấp tổ chức cho đại biểu HĐND tiếp xúc cử tri được 2.900 hội nghị; chuyển 27.225 ý kiến đến cơ quan có thẩm quyền xem xét, giải quyết. Ngoài ra, Thường trực HĐND tỉnh đã tổ chức 04 cuộc tiếp xúc cử tri chuyên đề tại 358 điểm cầu với hơn 10.842 cử tri tham dự.

Việc tổ chức tiếp công dân hằng tháng được thực hiện theo quy chế, Thường trực HĐND tỉnh phối hợp với Đoàn ĐBQH tỉnh, UBND tỉnh tổ chức 09 buổi tiếp công dân với 11 lượt công dân, tiếp nhận 229 đơn thư của công dân. Thường trực HĐND các huyện, thành phố tổ chức tiếp 108 lượt công dân (tiếp định kỳ 80 lượt, đột xuất 28) với 66 vụ việc; tiếp nhận 88 đơn thư của công dân. Thường trực HĐND cấp xã tổ chức tiếp 165 lượt công dân (tiếp định kỳ 108 lượt, tiếp đột xuất 58 lượt) với 158 vụ việc; tiếp nhận 105 đơn thư của công dân; các đơn thư được tiếp nhận, xử lý theo quy định. Việc giám sát, khảo sát công tác tiếp công dân, tiếp nhận, xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị của công dân được HĐND tỉnh và HĐND cấp huyện tăng cường thực hiện.

Về hoạt động của đại biểu HĐND

Đa số đại biểu HĐND đã nêu cao tinh thần trách nhiệm, tích cực học tập, nghiên cứu, đổi mới phương pháp làm việc; cơ bản đại biểu đều chủ động dành thời gian tham gia các hoạt động của HĐND. Hằng năm, cử tri đều nhận xét, đánh giá cao kết quả hoạt động của đại biểu, 100% đại biểu HĐND tỉnh được cử tri đánh giá hoàn thành tốt nhiệm vụ. Công tác tổ chức tập huấn cho đại biểu HĐND về toàn bộ hoạt động của HĐND, kỹ năng hoạt động của đại biểu HĐND được Thường trực HĐND tỉnh, cấp huyện triển khai.

Nhìn chung, sau 03 năm triển khai thực hiện Kết luấn số 53, chất lượng chuẩn bị kỳ họp, thảo luận và quyết định tại kỳ họp HĐND được nâng lên. Hoạt động giám sát, khảo sát đi vào trọng tâm, trọng điểm có chất lượng, hiệu quả. Công tác tiếp xúc cử tri, công tác tiếp công dân đảm bảo theo quy định, ngày càng được cử tri quan tâm, theo dõi. Nhiều đại biểu HĐND hoạt động tích cực, có trách nhiệm cao trước cử tri. Đến nay, HĐND các cấp cơ bản đã thực hiện đạt các mục tiêu theo Nghị quyết đề ra./.