Sáng 12/5, Kỳ họp thứ 9 bước vào tuần làm việc thứ 2 với phiên làm việc tại Hội trường để nghe cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra trình bày các tờ trình, báo cáo liên quan đến công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031 với nhiều quy định mới.

Rút ngắn thời gian thực hiện quy trình bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND

Quốc hội nghe Tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND

Trong Tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND do Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải trình bày nêu rõ, đây là việc cần thiết, nhằm tạo cơ sở pháp lý cho thực hiện sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, thực hiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp. Việc này cũng nhằm đảm bảo thống nhất, với việc sửa đổi, bổ sung Hiến pháp và các luật có liên quan.

Dự thảo Luật lần này sửa đổi, lược bỏ toàn bộ các quy định có nội dung liên quan đến HĐND cấp huyện như: HĐND, đại biểu HĐND cấp huyện; UBND cấp huyện; các tổ chức phụ trách bầu cử, đơn vị bầu cử cấp huyện,… Dự thảo Luật cũng điều chỉnh, bổ sung một số nội dung có liên quan đến mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Dự thảo Luật điều chỉnh giảm thời gian một số bước trong quy trình bầu cử như: thời hạn công bố kết quả bầu cử, danh sách trúng cử; thời gian tiếp nhận khiếu nại kết quả bầu cử và xem xét giải quyết khiếu nại kết quả bầu cử; thời gian tiến hành bầu cử thêm, bầu cử lại… Với các quy định mới này, khoảng cách thời gian ngắn nhất từ hạn cuối nộp hồ sơ ứng cử đến ngày khai mạc Kỳ họp thứ Nhất của Quốc hội, HĐND khóa mới dự kiến rút ngắn được khoảng gần 40 ngày.

Dự thảo Luật đề xuất quy định UBND cấp xã quyết định việc thành lập khu vực bỏ phiếu mà không cần cấp trên phê chuẩn, vì sau khi tổ chức lại đơn vị hành chính. Tuy nhiên, để bảo đảm trách nhiệm và sự kiểm soát của cấp trên trực tiếp, dự thảo quy định trường hợp cần thiết, UBND cấp tỉnh điều chỉnh việc xác định khu vực bỏ phiếu.

Về số lượng thành viên của Ủy ban bầu cử ở cấp xã cũng được đề xuất tăng từ 9 đến 15 người do số lượng tổ bầu cử ở cấp xã sẽ tăng lên do sáp nhập.

Bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu HĐND nhiệm kỳ 2026-2031 vào ngày 15/3/2026

Cũng trong phiên họp sáng nay, Quốc hội đã nghe Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh trình bày Tờ trình về việc rút ngắn nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV và Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021- 2026 và Tờ trình về Ngày bầu cử toàn quốc đối với bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031.

Thực hiện chủ trương của Đảng và yêu cầu thực tiễn cho thấy, cần rút ngắn khoảng thời gian giữa Đại hội Đảng toàn quốc và Kỳ họp thứ Nhất của Quốc hội, HĐND khóa mới để kịp thời kiện toàn nhân sự cấp cao, thực hiện việc phân công cấp ủy viên khóa mới để đảm bảo tính đồng bộ, tổng thể, ổn định liên tục, liên thông đội ngũ cán bộ chủ chốt trong các cơ quan Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội; đồng thời, cấp ủy các cấp nhiệm kỳ mới kịp thời triển khai Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV và Đại hội Đảng các cấp.

Trong Tờ trình có nêu, để thực hiện Nghị quyết 60 của Hội nghị Trung ương 11 khóa XIII, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội cho phép nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026 rút ngắn 3 tháng, kết thúc vào đầu tháng 4/2026 (thay vì tháng 7/2026 như quy định của pháp luật hiện hành). Như vậy, chậm nhất là ngày 24/5/2026, Quốc hội khóa XVI và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031 phải được bầu xong.

Bên cạnh đó, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cần thiết phải đánh giá việc rút ngắn nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026.

Theo đó, về thời gian bầu cử, Ủy ban Thường vụ Quốc hội trình Quốc hội quyết định Ngày bầu cử toàn quốc đối với đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2026-2031 là Chủ nhật, ngày 15 tháng 3 năm 2026.