Thứ Ba, ngày 13/5/2025, Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV tiếp tục ngày làm việc thứ tám tại Nhà Quốc hội, Thủ đô Hà Nội. Buổi chiều, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, Quốc hội họp phiên toàn thể tại hội trường, thảo luận về dự án Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành phiên thảo luận

Phát biểu tại hội trường đối với dự thảo dự thảo Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, đại biểu Nguyễn Thị Huế, Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Bắc Kạn (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Kạn) nêu ý kiến việc xây dựng và ban hành luật là cần thiết, phù hợp với yêu cầu phát triển của đất nước trong giai đoạn chuyển đổi số và hội nhập sâu rộng, đại biểu đã nhấn mạnh các nội dung cần bổ sung, làm rõ, đặc biệt liên quan đến hoạt động chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ mới. Góp ý vào Điều 16 của dự thảo luật, đại biểu nhận định quy định về thúc đẩy chuyển đổi số trong lĩnh vực khoa học, công nghệ là cần thiết và phù hợp với Chiến lược chuyển đổi số quốc gia. Tuy nhiên, dự thảo hiện chưa nêu rõ các tiêu chí đánh giá mức độ "chuyển đổi số toàn diện", như mức độ tự động hóa, tỷ lệ số hóa dữ liệu hay các chuẩn tương thích về hạ tầng số. Bên cạnh đó, vấn đề an ninh, an toàn dữ liệu trong quá trình số hóa thông tin khoa học và công nghệ vẫn chưa được quy định cụ thể, dù đây là yếu tố đặc biệt quan trọng trong bối cảnh nhiều dữ liệu mang tính nhạy cảm. Do đó, cần bổ sung các quy định liên quan đến bảo mật, tiêu chuẩn đánh giá và bảo vệ dữ liệu trong quá trình chuyển đổi số.

Khoản 2 của Điều 16 đề cập đến việc khuyến khích ứng dụng dữ liệu lớn (Big Data) và trí tuệ nhân tạo (AI) trong hoạt động khoa học và đổi mới sáng tạo. Mặc dù định hướng này phù hợp với xu thế toàn cầu và chiến lược quốc gia về phát triển AI, tuy nhiên dự thảo chưa nêu rõ phạm vi ứng dụng công nghệ này trong thực tiễn như phân tích dữ liệu nghiên cứu, tối ưu hóa quản lý dự án hay dự báo xu hướng công nghệ. Bên cạnh đó, đại biểu cũng đề nghị bổ sung quy định về các rủi ro có thể phát sinh khi ứng dụng AI, như vi phạm đạo đức, xâm phạm quyền riêng tư hay lạm dụng dữ liệu. Đồng thời, đề xuất thiết kế cơ chế hỗ trợ cụ thể như ưu đãi thuế cho doanh nghiệp, hỗ trợ hợp tác nghiên cứu hoặc phát triển nguồn nhân lực.

Đại biểu Nguyễn Thị Huế, Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Bắc Kạn tham gia thảo luận tại hội trường

Liên quan đến khoản 3, ý kiến góp ý cho rằng việc xây dựng, vận hành Nền tảng quản lý quốc gia là bước tiến lớn nhằm số hóa toàn diện chu trình quản lý khoa học, công nghệ. Tuy nhiên, dự thảo chưa làm rõ các tiêu chuẩn kỹ thuật của nền tảng này, bao gồm khả năng tích hợp dữ liệu đa nguồn, tính tương thích quốc tế và bảo mật thông tin theo chuẩn ISO. Ngoài ra, cần quy định rõ trách nhiệm vận hành, bảo trì nền tảng, quyền truy cập công bằng và minh bạch cho các tổ chức, cá nhân tham gia. Đồng thời, dự thảo cần bổ sung quy định cụ thể về định dạng dữ liệu, thời hạn lưu trữ, kiểm tra tính chính xác, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ đối với kết quả nghiên cứu lưu trữ và các chế tài xử lý vi phạm.

Góp ý vào điểm c khoản 3, đại biểu đề xuất làm rõ phạm vi của khái niệm "cơ sở vật chất dùng chung", bao gồm các phòng thí nghiệm, thiết bị nghiên cứu, cơ sở dữ liệu công cộng… Đồng thời, cần có quy định về việc đặt lịch, phân bổ quyền sử dụng minh bạch, đảm bảo an toàn trong quá trình vận hành và khai thác.

Đối với khoản 5, dự thảo quy định khuyến khích tổ chức, cá nhân đăng ký kết quả nghiên cứu không sử dụng ngân sách nhà nước là định hướng đúng đắn, tuy nhiên hiện chưa có các biện pháp khuyến khích cụ thể cũng như cơ chế bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Đại biểu kiến nghị bổ sung các chính sách ưu đãi về thuế, hỗ trợ đăng ký sở hữu trí tuệ hoặc quyền ưu tiên sử dụng cơ sở vật chất dùng chung cho các nghiên cứu tự nguyện đăng ký trên nền tảng quốc gia.